22.07.2025 10:00 0 MS

Kociewie, czyli etno‑perła Pomorza. Odrębność, tradycja, przyszłość

Zdjęcie: WikiMedia

Czym jest Kociewie? Wie to każdy Kociewiak, ale jak opisać to komuś, kto nie ma pojęcia, że taki region w Polsce w ogóle istnieje? I co odpowiedzieć, gdy ktoś pyta "a to Kociewie to na Kaszubach leży?".

Kociewie to ethno-kulturowy region w północnej Polsce, położony głównie w województwie pomorskim, wzdłuż dolin rzek Wda i Wierzyca oraz wybrzeża Wisły. Zamieszkuje go około 340 000 osób określających się jako Kociewiacy. Teren ten charakteryzuje się bogactwem jezior (około 200), lasami (np. Bory Tucholskie), malowniczymi rzekami i spokojną, sielankową atmosferą.

Dziedzictwo kulturowe i językowe Kociewia

Język i gwara

Mieszkańcy posługują się dialektem należącym do wielkopolskiej grupy gwar, ale z wyraźnym wpływem mazowieckim i chełmińsko-dobrzyńskim. Dialekt kociewski cechuje m.in. brak mazurzenia, innowacyjne formy czasownikowe oraz elementy germanizmu jak „bana” (pociąg) czy „munia” (dół od krowy).

Tradycje i święta Co roku obchodzony jest Światowy Dzień Kociewia (10 lutego), a także Dzień Kociewski i Festiwal Kociewia w Tczewie. Od 1995 funkcjonuje Kongres Kociewski, a w 2022 zorganizowano pierwszy wspólny Kongres Kaszubsko-Kociewski.

Folklor i kuchnia

Region słynie z rękodzieła, tradycyjnych potraw i zwyczajów, np. pultrowania – zwyczaju wiązania przedślubnego kielicha i rozbijania go czy chomikowania.

Region jest wciąż mniej znany niż Kaszuby, co czyni go atrakcyjnym celem podróży: cisza, przestrzeń i możliwość odpoczynku bez tłumów.

Czy Kociewie to część Kaszub?

To często powtarzana niewłaściwa przypuszczenie. Kociewie leży na północ od Kaszub, graniczy z nimi, ale stanowi odrębny region z unikalną kulturą, językiem i historią.

Kociewie stoi przed szansą rozwoju – rozwija się turystyka, lokalne inicjatywy kulturalne oraz infrastruktura. Projekty takie jak wspólny Kongres z Kaszubami, programy ochrony dziedzictwa i rozwój między regionami umożliwiają umacnianie tożsamości.

Jednak wyzwaniem pozostaje brak rozpoznawalności na tle bardziej znanych regionów jak Kaszuby czy Bory Tucholskie. Potrzebna jest intensywna promocja, która pozwoli odkryć wyjątkowy charakter Kociewia szerszemu odbiorcy.

Kociewie to region, gdzie natura, tradycja i kultura współbrzmią ze spokojem i otwartością mieszkańców. Językowy i kulturowy fenomen, niezależny od Kaszub, choć sąsiadujący i współpracujący. Bogate dziedzictwo – od gotyckich katedr po arboretum i zamki – sprawia, że warto poznać to miejsce.

Byliście świadkami zdarzenia w naszym regionie? Czekamy na Wasze sygnały i informacje. Można kontaktować się z nami za pośrednictwem strony facebookowej i mailowo: [email protected]. Dyżurujemy także pod numerem telefonu 729 715 670.


Czytaj również:

Trwa Wczytywanie...