Marzec '68 na Pomorzu na archiwalnych zdjęciach. W manifestacji w Gdańsku wzięło około 20 tys. osób

Nawet 20 tysięcy osób zgromadziła manifestacja do której doszło w marcu 1968 roku we Wrzeszczu w Gdańsku. Wśród demonstrujących byli głównie studenci oraz młodzież. Doszło do starć z milicją, ormowcami i SB. Zbliża się 56. rocznica wydarzenia z 15 marca 1968 roku. Archiwalne zdjęcia w zasobach IPN przypominają, jak wyglądała demonstracja sprzed ponad pół wieku.

56 lat temu oddziały ZOMO, ORMO i tzw. aktyw robotniczy brutalnie stłumiły protesty studentów z Uniwersytetu Warszawskiego w obronie kolegów relegowanych z uczelni i wolności kulturalnej w PRL. Jak przypomina Instytut Pamięci Narodowej 'te dramatyczne wydarzenia zapoczątkowały falę społecznego buntu, będącą ważnym etapem na drodze Polaków do zrzucenia komunistycznej niewoli'.

— Dla osób, które w 1968 r. studiowały, zwykle najważniejszy jest właśnie studencki nurt Marca. W pamięć tych osób przeważnie najmocniej wryły się uczelniane wiece, strajki i manifestacje. Wielu postrzega Marzec jako wydarzenie, które w mniejszym lub większym stopniu wpłynęło na ich dalsze życie. Ten nurt „wydarzeń marcowych” znany jest też chyba dzisiaj najlepiej. Wiemy, że studenci kontestujący w Polsce w 1968 r. występowali pod hasłami wolnościowymi i walczyli o demokratyzację i liberalizację systemu. Część osób z tego pokolenia w latach siedemdziesiątych działała w opozycji demokratycznej, po Sierpniu 1980 r. znalazła się wśród działaczy i doradców NSZZ „Solidarność”, a po zmianie w Polsce ustroju pełniło różne odpowiedzialne funkcje publiczne - pisze na stronie Instytutu Pamięci Narodowej historyk Jerzy Eisler.

Manifestacje miały miejsce nie tylko w Warszawie. Wiece i protesty odbywały się też w Gliwicach, Katowicach, Krakowie, Lublinie, Łodzi, Wrocławiu, Poznaniu, Szczecinie, Radomiu i w Gdańsku. Manifestacja, do której doszło we Wrzeszczu 15 marca 1968 roku, zgromadziła 20 tysięcy osób. Byli to głównie studenci i młodzież.

Zamieszki trwały do godz. 20. Protestujący - jak przypomina na swojej stronie Urząd Miasta Gdańska - spalili jeden milicyjny samochód marki “Lublin”, rozbili też jedną “Nysę”. Rannych zostało 12 milicjantów, z czego dziewięciu przewieziono do szpitala. Natomiast siły porządkowe (których było około 3 tys. osób) zatrzymały w sumie 197 osób - studentów młodych robotników, uczniów szkół średnich, urzędników i nieletnich.

Wydarzenia z marca 1968 roku dały początek spirali wydarzeń, które przyniosły tzw. Grudzień 1970 i Sierpień 1980.

Film operacyjny wykonany podczas manifestacji w Marcu 1968 r. w Warszawie:

Byliście świadkami zdarzenia w naszym regionie? Czekamy na Wasze sygnały i informacje. Można kontaktować się z naszą redakcją za pośrednictwem strony facebookowej, strony na X i mailowo: [email protected]. Dyżurujemy także pod numerem telefonu 729 715 670.