Nie od razu przyszła Niepodległość. Kociewie musiało o nią zawalczyć

W roku 1918 znaczne zmiany polityczne i militarne w Europie umożliwiły Polsce powrót na mapę po 123 latach zaborów. W całym kraju zaczęły powstawać nowe struktury władzy, organizacje społeczne oraz władze lokalne, które przejmowały kontrolę nad dotychczas niemiecką czy rosyjską administracją.

Pomorze, Prusy Zachodnie i Kociewie – trudny proces przyłączenia

Region Kociewia, będący częścią dawnej prowincji pruskiej (Westpreussen) nie został od razu przyłączony do Polski wraz z rokiem 1918. Źródła wskazują, że na terenach tym istniały organizacje konspiracyjne, takie jak Organizacja Wojskowa Pomorza, które działały przeciw niemieckim jednostkom paramilitarnym (Grenzschutz-Ost) i przygotowywały teren pod przyszłe włączenie do Polski.

W biuletynie LGD wskazano, że przez ziemie dzisiejszego obszaru działania LGD „Wstęga Kociewia” — powiaty tczewski, kwidzyński, starogardzki — od połowy listopada 1918 r. zaczęły tworzyć się zalążki polskiej władzy i administracji, m.in. powiatowe rady ludowe.

Działania lokalne i symboliczne przejęcia władzy

29 stycznia 1920 roku polskie wojsko pod dowództwem Józefa Hallera wkroczyło do Starogardu Gdańskiego, który często jest uznawany za stolicę regionu Kociewia. co zostało upamiętnione jako „powrót miasta do Macierzy”.

Powrót Pomorza Nadwiślańskiego, a w tym obszaru działania obecnej LGD… do Polski w 1920 r., to ważne i symboliczne wydarzenie - napisano w Biuletynie LGD „Wstęga Kociewia”

Jak można przeczytać w różnych źródłach, w Starogardzie już w 1918 roku „odbyło się (...) kilka burzliwych zebrań politycznych zorganizowanych przez Radę Robotniczą i Żołnierską. Na ulicach pojawiły się patrole, które napotykanym oficerom zaborców odbierały uzbrojenie, zrywały dystynkcje i odznaczenia.”

CZYTAJ TEŻ: Seniorzy przejęli scenę. Występy, kabaret i wspólne tańce!

Formalne włączenie do Polski i granice

Chociaż Polska odzyskała formalnie niepodległość w listopadzie 1918 roku, to włączenie Pomorza, w tym regionu Kociewia, nastąpiło dopiero na mocy porozumień traktatowych i wkroczenia wojsk polskich w latach 1919-1920.

Na terenach Kociewia, podobnie jak w innych częściach dawnego zaboru pruskiego, działały polskie organizacje społeczne, kulturalne i paramilitarne, które budowały tożsamość narodową i przygotowywały grunt pod odzyskanie władzy lokalnej.

Na przykład przy dawnych koszarach pruskich w Starogardzie znajduje się obelisk upamiętniający odzyskanie niepodległości — co wskazuje na lokalne znaczenie symboli i upamiętnień.

Proces odzyskiwania niepodległości w regionie Kociewia był stopniowy: od listopada 1918 roku zaczęły się tworzyć polskie struktury lokalnej władzy, następnie poprzez działania konspiracyjne i wojskowe region został włączony do Polski dopiero w 1920 r.

Byliście świadkami zdarzenia w naszym regionie? Czekamy na Wasze sygnały i informacje. Można kontaktować się z nami za pośrednictwem strony facebookowej i mailowo: [email protected]. Dyżurujemy także pod numerem telefonu 729 715 670.