03.08.2025 10:00 0 MS
Zdjęcie: gmina Świecie
Na pograniczu historii i przyrody, tam gdzie rzeka Wda wpada do Wisły, leży miasto, które od wieków łączy tradycję z nowoczesnością. Świecie, choć nieduże, kryje w sobie wielkie opowieści – o krzyżackim zamku z krzywą wieżą, o borach i rzekach, które tworzą zielone serce regionu, i o kociewskiej tożsamości, którą czuć tu na każdym kroku. To miejsce, które nie tylko zachwyca krajobrazem i bogactwem kulturowym, ale także wciąż się rozwija, zachowując przy tym swój niepowtarzalny charakter.
Świecie znajduje się w północnej części województwa kujawsko‑pomorskiego, nad Wisłą i Wdą (zwanej też „Czarną Wodą”). Stolica powiatu świeckiego, liczy około 24,8 tys. mieszkańców (stan na grudzień 2023 r.). Administracyjnie i kulturowo miasto leży w sercu Kociewia, regionu etnograficznego rozciągającego się od Wisły po granice Borów Tucholskich – nie bez powodu mówi się o „Kociewiu Świeckim” pełnym unikatów krajoznawczych
Świecie ma korzenie starsze niż większość kociewskich grodów – pierwsza wzmianka pochodzi już z roku 1198. Prawa miejskie nadano w 1338 roku, za panowania krzyżackiego. Gród kasztelański, przebudowany kilka dekad później na zamek krzyżacki (lata 1335–1350), miał strategiczne znaczenie dzięki usytuowaniu w widłach Wdy i Wisły. Udane opanowanie zamku przez Polaków w 1454 roku zapoczątkowało proces wyzwalania Pomorza Środkowego z rąk Zakonu – w efekcie, wojna trzynastoletnia przyniosła większe zmiany niż Grunwald. Po wojnie zamek przeszedł w ręce toruńskiej rady miejskiej, doczekał się renesansowej przebudowy, a dziś – po latach zaniedbań, częściowej odbudowy lat 70. i rewitalizacji w 2024 roku – jest największą atrakcją krajoznawczą miasta.
Obszar miasta otaczają rozległe kompleksy Borów Tucholskich, które stanowią integralną część Wdeckiego Parku Krajobrazowego. Park obejmuje niemal całą gminę Świecie i pięć innych gmin powiatu; centralna oś przyrodniczą stanowi malownicza rzeka Wda – największa i najbardziej malownicza rzeka Borów Tucholskich. Dzięki spiętrzeniom rzek powstał Zalew Żurski – efektowny zbiornik wodny z licznymi wysepkami, idealny dla kajakarzy i wędkarzy. W dolinach Wdy licznie występują zimorodki, a w lasach – rzadkie drzewostany. Na trasie znakowanych szlaków pieszych i rowerowych (takich jak Nadwiślańska Droga św. Jakuba) można zobaczyć także pomniki przyrody i rezerwaty, na przykład „Ostnicowe Parowy” niedaleko Gruczna
Świecie jak każde miasto kociewskie kultywuje lokalny język i obrzędy – wielu mieszkańców nadal posługuje się gwarą. W mieście działa Centrum Kultury, które organizuje m.in. Festiwal Mocnych Brzmień, Blues na Świecie i Międzynarodowy Festiwal Orkiestr Dętych. W ziemi świeckiej można znaleźć ślady mennonitów, kolonistów holenderskiego pochodzenia osiedlających się tu w XVI–XVIII w. – zachowały się drewniane domy (np. w Chrystkowie) i cmentarze, a ruiny zaniedbanych kościołów przypominają o współistnieniu kultur. Dodatkowo Świecie jest siedzibą jednego z najstarszych w Polsce zakładów psychiatrycznych oraz dynamicznie rozwijającym się ośrodkiem przemysłowym (m.in. papiernia Mondi Packaging).
Krzywa wieża zamkowa, dochylona o 106 cm od pionu, symbol miasta i jedyna zachowana tego typu w Polsce
Szlaki turystyczne – m.in. Nadwiślańska Droga św. Jakuba i kajakowe szlaki po Wdzie
Meteor ze Świecia – w okolicach miasta znaleziono meteoryt, który stał się lokalną atrakcją, a gmina planuje utworzenie punktu widokowego i ścieżki przyrodniczej wokół miejsca upadku
Każdego lata miasto żyje, gdy organizowana jest Świecka Noc Retro, sesje żużlowe na Wdzie, a lokalny football i koszykówka (kluby Wda Świecie i Polpak) skupiają fanów sportu
Byliście świadkami zdarzenia w naszym regionie? Czekamy na Wasze sygnały i informacje. Można kontaktować się z nami za pośrednictwem strony facebookowej i mailowo: [email protected]. Dyżurujemy także pod numerem telefonu 729 715 670.
