28.07.2025 16:00 0 MS
Zdjęcie: Starogard Gdański
To tutaj bije kulturowe i historyczne serce Kociewia. Starogard Gdański, choć nieformalny, jest uznawany za stolicę tego regionu etnograficznego. Łączy średniowieczne dziedzictwo z nowoczesną rewitalizacją, tradycje ludowe z tętniącą współczesnością. Co czyni go tak wyjątkowym? Zanurzmy się w jego historię, kulturę i codzienność.
Choć Kociewie nie jest jednostką administracyjną, historycy i etnografowie są zgodni: Starogard Gdański to jego stolica. Jest największym miastem regionu, pełniącym funkcję centrum kulturowego, gospodarczego i społecznego. To właśnie tutaj działa Muzeum Ziemi Kociewskiej, odbywają się najważniejsze wydarzenia folklorystyczne i pielęgnowane są regionalne zwyczaje. Starogard to miejsce, gdzie kultura Kociewia nie tylko przetrwała – ale nadal się rozwija.
Początki Starogardu sięgają przełomu XI i XII wieku. Po raz pierwszy wspomniany jako „Starigrod” w 1198 roku, uzyskał prawa miejskie z rąk Krzyżaków w 1348 r. W średniowieczu miasto otaczały mury obronne z trzema basztami: Gdańską, Narożną i Tczewską. Centralny, kwadratowy rynek – typowy dla planowania urbanistycznego tamtego czasu – do dziś stanowi serce miasta.
Starogard był znany z rozwiniętego browarnictwa. Już w XI wieku działał tu browar joannitów, a w XVII wieku funkcjonowało aż 61 zakładów piwowarskich. Tradycja ta przetrwała aż do XX wieku – produkcję zakończono dopiero w 1969 roku. W okresie zaborów i germanizacji Starogard i Kociewie były miejscem aktywnego oporu. Mieszkańcy organizowali się wokół polskich stowarzyszeń i parafii, broniąc języka, wiary i tradycji.
Muzeum Ziemi Kociewskiej
Mieszczące się w zabytkowych basztach muzeum oferuje unikatową kolekcję: stroje ludowe, rzeźby, sprzęty codziennego użytku, eksponaty po Kurkowym Bractwie Strzeleckim i legendarnym 2 Pułku Szwoleżerów Rokitniańskich.
Żywe tradycje Kociewia Wśród regionalnych obrzędów wyróżnia się pultrowanie – rozbijanie szkła na progu domu panny młodej. Kultywowana jest również gwara kociewska, a rękodzieło – hafty, wycinanki, kapliczki, garncarstwo – przeżywa renesans.
Imprezy folklorystyczne
W Starogardzie obchodzony jest Światowy Dzień Kociewia (10 lutego), a regionalne zespoły folklorystyczne, jak Ferenuski, promują lokalną muzykę i taniec. Miasto regularnie uczestniczy w dużych wydarzeniach, takich jak Jarmark św. Dominika w Gdańsku.
Zielone miasto przyszłości
Nowoczesny Starogard Gdański to miasto harmonii. Zrewitalizowany Rynek, park Nowe Oblicze – nagrodzony w 2018 r. jako najpiękniejszy plac publiczny – i fontanny to tylko część miejskich przemian.
Wzdłuż rzeki Wierzycy powstała ścieżka edukacyjno-przyrodnicza, pełna pomostów i rzadkich gatunków drzew. Okoliczne lasy, jeziora i ponad 400 km tras rowerowych czynią z miasta idealny punkt wypadowy dla turystów aktywnych. W pobliżu znajduje się również Grodzisko Owidz – rekonstrukcja słowiańskiego grodu z IX wieku i siedziba Muzeum Mitologii Słowiańskiej.
Starogard Gdański to duma Kociewia – miejsce, w którym przeszłość spotyka się z teraźniejszością. Od średniowiecznej osady, przez ośrodek piwowarstwa, po dynamiczne miasto kultury i turystyki – jego tożsamość jest wyraźnie zarysowana. Tętniące życiem ulice, rewitalizowane zabytki, silna lokalna tożsamość i rozbudowana oferta dla mieszkańców i turystów czynią go nie tylko stolicą Kociewia, ale też jednym z najciekawszych miast Pomorza.
Byliście świadkami zdarzenia w naszym regionie? Czekamy na Wasze sygnały i informacje. Można kontaktować się z nami za pośrednictwem strony facebookowej i mailowo: [email protected]. Dyżurujemy także pod numerem telefonu 729 715 670.
